
Danh sách các công ty có chuyên môn bảo tồn đô thị tại Vương quốc Anh
Không phải kiến trúc sư hay kỹ sư kết cấu nào cũng có khả năng thực hiện bảo tồn hoặc phục dựng các công trình cổ/được xếp hạng/được bảo vệ do đây là nội dung yêu cầu các kiến thức đặc thù. Điều may mắn là các hiệp hội chuyên ngành ở Vương quốc Anh có một hệ thống chứng nhận và thống kê các công ty có năng lực làm bảo tồn khá đầy đủ và dễ tiếp cận. Dù văn hóa kiến trúc mỗi quốc gia có thể khác nhau nhưng các nguyên lý và phương pháp bảo tồn tiên tiến trên thế giới vẫn có những mẫu số chung, đồng nghĩa với việc có những công ty có khả năng thực hiện các công trình bảo tồn ở một đất nước khác biệt như Việt Nam, đặc biệt khi di sản đô thị của chúng ta vẫn còn những công trình có xuất xứ/chịu ảnh hưởng từ khu vực văn hóa châu Âu.
Các danh sách được phân thành 3 nhóm như sau:
Kiến trúc sư
Danh sách của Architects Accredited in Building Conservation (AABC)
Danh sách của Royal Institute of British Architects (RIBA)
RIBA phân loại các kiến trúc sư trong danh sách này theo 3 cấp:
Specialist Conservation Architect (SCA): kiến trúc sư thể hiện được kiến thức tiên phong về triết lý, nguyên lý và phương pháp thực hành bảo tồn, có khả năng đóng góp nâng cao các tiêu chuẩn bảo tồn.
Conservation Architect (CA): kiến trúc sư thể hiện hiểu biết có chiều sâu về triết lý, nguyên lý và phương pháp thực hành bảo tồn và nhận thức được khi nào cần đến những hướng dẫn chuyên môn trong khi vẫn đảm đương được các nhiệm vụ còn lại.
Conservation Registrant (CR): kiến trúc sư có hiểu biết nền tảng về triết lý, nguyên lý và phương pháp thực hành bảo tồn và nhận thức được khi nào thì cần thêm sự hướng dẫn và giám sát.
Các bạn có thể xem thêm cách thức phân loại của RIBA ở đây.
Thông thường, các công ty tư vấn kiến trúc ngoài việc đề xuất ý tưởng phục dựng/bảo tồn sẽ tự liên hệ làm việc với các chuyên gia bảo tồn vật liệu hoặc kỹ sư kết cấu chuyên làm về bảo tồn thông qua quan hệ riêng của họ (trường hợp công ty không có sẵn chuyên gia). Cách làm “trọn gói” này giúp chủ công trình (ở Việt Nam) tiết kiệm công liên lạc, điều phối giữa các bên, đồng thời hưởng lợi từ tư duy và cách tiếp cận tiến bộ của kiến trúc Vương quốc Anh. Tuy nhiên, có những trường hợp mà chủ công trình có thể liên hệ riêng với các chuyên gia nói trên (ví dụ, để tiết kiệm chi phí hoặc muốn làm việc với những đơn vị cụ thể mà mình tin tưởng).
Chuyên gia bảo tồn chi tiết/vật liệu
Các đơn vị này chuyên làm về khảo sát (phân tích hóa học, ghi chép…) các đối tượng được bảo tồn (gạch, gỗ, đá, nước sơn…), tổ chức thực hiện (bảo vệ hoặc tháo gỡ-lưu trữ-tái lắp đặt), quản lý hoặc đào tạo chuyên môn.
Bạn đọc có thể tham khảo danh sách của Building Conservation.
Dựa vào danh sách trên tôi đã lên phân loại các công ty chuyên bảo tồn gạch mosaic và cầu thang.
Kỹ sư kết cấu
Chuyên môn của những người này là đánh giá kết cấu hiện tại của công trình để tư vấn giải pháp cho kiến trúc sư, họ cũng có thể thực hiện các kết cấu tạm thời trong quá trình thi công, các kết cấu bảo vệ, che chắn cho khu vực khảo cổ…
Danh sách của Institute of Structural Engineers (CARE)
Danh sách của trang Heritage Directory
Trong danh sách này tôi liệt kê thêm các công ty Anh có các công trình bảo tồn trong portfolio nhưng không nằm trong chứng nhận của CARE, các kỹ sư được chứng nhận của Úc và một đơn vị ở Canada.
*Lưu ý: vẫn còn những đơn vị có năng lực khác không nằm trong các danh sách trên, ví dụ Arup là công ty nổi tiếng cung cấp giải pháp kỹ thuật cho nhiều công trình bảo tồn, trong đó có mái che nhà ga King’s Cross ở London, hay Atelier One là công ty thiết kế bộ khung đỡ cho lớp vỏ công trình Baltic Mill trong thời gian nâng cấp, thay đổi kết cấu bên trong thành một gallery nghệ thuật nổi tiếng ở New Castle (ảnh đại diện).
Ý kiến độc giả